فیبروم یا میوم رحمی

فیبرم (Uterine fibroids)  یا همان میوم رحم تومورهای خوش‌خیمی هستند که از رحم نشاءت می‌گیرند. هرچند این توده‌ها از همان بافت نرم و عضلانی دیواره رحم تشکیل‌شده‌اند اما تراکم بافتی آن‌ها بیشتر از حالت عادی جداره رحم است. فیبروم‌های رحمی معمولاً حالتی کروی شکل دارند.بسیاری از زنان در زمانی از زندگی خود به فیبروم رحمی دچار می‌شوند. فیبروم‌های رحمی شایع‌ترین توده‌ی خوش‌خیم تشکیل‌شده در بدن زنان بالغ است. حتی ممکن است شما نیز فیبروم رحمی داشته‌اید اما هرگز متوجه آن نشده‌اید. این موضوع بدین خاطر است که فیبروم رحمی اغلب موجب بروز هیچ درد یا علائم دیگری نمی‌شود.

فیبرم رحم چيست؟

فیبروم تومورهایی هستند که سرطانی نیستند و از لایه های عضلانی رحم رشد می کنند. آنها شامل فیبروم رحم، لیومیوم یا مایوم (میوم) می باشند. اندازه این عضله از یک لوبیا تا یک خربزه متفاوت است. فیبروم ها بر 30 درصد از زنان 35 ساله و 20 تا 80 درصد از زنان 50 ساله تأثیر می گذارند. این تومورها معمولا بین 16 تا 50 سال (سنین باروری) رشد می کنند. در این سال ها مقدار استروژن بالاتر است. هنگامی که فیبروئید رشد می کند، می تواند تا بعد از یائسگی رشد کند. همانطور که سطح استروژن کاهش می یابد، فیبروئید کوچک می شود. داشتن اضافه وزن یا چاقی به طور قابل توجه این خطر را افزایش می دهد.

علائم بیماری فیبرم (میوم رحم)

1. 1.      خونریزی شدید و یا دردناک رحمی
2. 2.       پریودی سنگین و دردناک
3. 3.       کم خونی، نتیجه پریودی سنگین
4. 4.       فشار یا درد لگنی
5. 5.       تکرر ادراری
6. 6.        مشکل در تخلیه مثانه
7. 7.       یبوست
8. 8.       پشت درد یا پا درد
9. 9.       ترشح واژینال مزمن

سایر علائم احتمالی فیبروم رحمي عبارتند از:

1. 1.      مشکلات زایمان
2. 2.       مشکلات حاملگی
3. 3.       مشکلات باروری
4. 4.       سقط جنین مکرر
5. 5.       به طور نادر، ممکن است که فیبروم در صورتی که جریان خون آن دچار اختلال شود، سبب ایجاد درد حاد ویا در صورتی که فیبروم پایه داشته باشد و پایه آن دچار پیچ خوردگی شود، سبب درد و تب شود. محل فیبروم تاثیر زیادی روی علائم و نشانه‌های بیماری دارد.
6. 6.        اگر فیبروم بزرگ باشد، باعث افزایش وزن و تورم در پشت کمر می شود. توجه کنید که بروز هر یک از علائم بسته به محل و بزرگی فیبروم یا میوم داره و در هر فرد ممکنه یک تا چند مورد بروز کند.

انواع فیبروم رحمي

چهار نوع فیبروم و یا میوم وجود دارد:

1. 1.      داخلی: در دیواره عضلانی رحم واقع شده است؛ این فیبروم ها شایع ترین نوع هستند.
2. 2.       فیبروم های زیرزمینی: در خارج از دیوار رحم، در زیر لایه بافت اطراف آن قرار دارد. آنها می توانند به فیبروم ها متورم تبدیل شوند و می توانند بسیار بزرگ شوند.
3. 3.       فیبروم های زیر جلدی: این نوع می تواند به حفره رحم برسد و در عضله زیر پوشش دیوار رحم واقع شده است.
4. 4.       فیبروم دهانه رحم: این تومورها در دهانه رحم قرار دارد.

درمان فیبروم رحم

در مورد بسیاری از افرادیکه فیبروم رحمی بدون مشکل و نشانه دارند سیاست تحت نظر گرفتن فیبروم بهترین گزینه است. بسیاری از فیبروم‌ها تمایل دارند که بعد از یائسگی کاهش اندازه داده و حتی ناپدید شوند. البته این در مورد تمامی آن‌ها صدق نمی‌کند.

دارو‌ها شامل GNRH Agonist مثل: (Lupron)  دکاپپتیل یا دیفرلین: این دارو‌ها با کاهش سطح هورمون‌های زنانگی (استروژن و پروژسترون) سبب یک حالت یائسگی موقتی می‌شوند. در نتیجه پریود قطع می‌شود و فیبروم‌ها جمع می‌شوند و کم خونی فرد بهبود می‌یابد.

البته این دارو‌ها اغلب در مرحله قبل از جراحی فیبروم به منظور کاهش اندازه آن و برداشت راحت‌تر فیبروم با عمل جراحی و نیز اصلاح کم خونی قبل از عمل جراحی بکار می‌روند. از عوارض آن‌ها گرگرفتگی و پوکی استخوان در صورت مصرف طولانی مدت دارو (بیش از ۶ ماه) هستند.

قرص‌های جلوگیری خوراکی ویا قرص‌های پروژسترونی می‌توانند به کنترل خونریزی رحمی ناشی از فیبروم کمک کنند. ولی نمی‌توانند اندازه فیبروم را کاهش دهند.

هیسترکتومی (عمل برداشت رحم): این عمل تنها راه حل دائمی برای فیبروم‌های رحمی است. اما باید در نظر داشت که این با این عمل توانائی بچه دار شدن فرد از بین می‌رود، لذا برای افرادیکه دیگر مایل به باروری نیستند، گزینه خوبی محسوب می‌شود.

میومکتومی (عمل برداشت فقط فیبروم): این عمل عارضه‌اش از عمل برداشت رحم، کمتر است ولی احتمال عود (برگشت مجدد) فیبروم با آ ن وجود دارد. می‌ومکتومی می‌تواند به روشهای باز کردن شکم و لاپاراسکوپی انجام شود. عمل لاپاراسکوپی برای برداشت فیبروم‌های کوچک استفاده می‌شود. اخیرا از ربات جراحی برای برداشت فیبروم‌های بزرگ‌تر و بیشتر حین لاپاراسکوپی استفاده می‌شود.

میومکتومی هیستروسکوپیک: این روش یک گزینه مطرح برای برداشت فقط فیبروم‌های داخل رحم (زیر مخاطی) است. یک لوله باریک و بلند بنام هیستروسکوپ که در نوک آن یک دور بین تعبیه شده، تحت بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی عمومی وارد رحم می‌شود و با دید کامل، پزشک فیبروم را مشاهده کرده و بر می‌دارد. این روش فقط در وقتی که پزشک بسیار حاذق بوده و تکنیک این عمل را می‌داند، کاربرد دارد.

جراحی به روش سونوگرافی موضعی: Focused Ultrasound Surgery یک روش جراحی جدید و غیر تهاجمی برای درمان فیبروم‌های رحمی با استفاده از‌ام آر آی است. این روش بسیار موثر و بی‌خطر می‌باشد. مزایای این روش بهبودی سریع و عوارض کمتر در مقایسه با اعمال جراحی است ولی باید در نظر داشت که این روش فقط در کوتاه مدت موثر است.


روش لخته سازی در شریان رحمی: در روش Uterine Artery Embolization یک دکتر رادیولوژیست مجرب، با کمک تزریق موادی بسیار ریز پلی وینیل کلراید در عروق خون رسان رحم لخته ایجاد می‌کند. در نتیجه خون رسانی فیبروم دچار اختلال می‌شود و فیبروم جمع می‌شود. این روش جدید برای درمان فیبروم رحم بسیار موثر است. فواید این عمل شامل عدم وجود برش در دیواره شکم و کاهش مدت بهبودی پس از عمل است. عوارض آن شامل درد‌های پس از عمل (۷-۲ روز پس از عمل) و احتمال صدمه به ارگانهای مجاور رحم ویا تخمدان‌ها می‌باشد. این روش برای افرادیکه مایل به بچه دار شدن پس از عمل هستند، توصیه نمی‌شود.

---

میومکتومی (عمل برداشت فیبروم)

میومکتومی (Myomectomy) روشی برای برداشت فیبروم رحم است. فیبروم رحم یا فیبروئیدهای رحمی توده های غیرسرطانی شایعی در رحم هستند که معمولا در سنین باروری ایجاد می شوند اما می توانند در هر سنی اتفاق بیفتند. هدف از جراحی میومکتومی برداشت فیبروم یا فیروئیدهایی است که منجر به بروز علائم بیماری شده و سپس بازسازی رحم است. بر خلاف هیسترکتومی که در آن کل رحم برداشته می شود در میومکتومی تنها فیبروم ها برداشته و باقی رحم به صورت دست نخورده باقی می ماند. در خانم هایی که میومکتومی انجام می دهند، علائمی مانند خونریزی های سنگین قاعدگی و فشار لگنی بهبود می یابد.

میومکتومی چيست؟

میومکتومی (Myomectomy) که گاهی به آن فیبرکتومی (fibroidectomy) نیز گفته می‌شود، نام نوعی عمل جراحی زنان می‌باشد که در آن لیومیوم‌های(leiomyoma) بافت رحم که با نام فیبروئید شناخته می‌شوند، برداشته می‌شود. در واقع به برداشتن یک توده غیر سرطانی از جنس بافت عضلانی که رشد غیرطبیعی پیدا کرده‌است، اطلاق می‌شود. در این جراحی، هدف بازسازی بافت رحم و برطرف نمودن علائم می‌باشد نه حذف کل بافت رحم که در هیسترکتومی اتفاق می‌افتد.

روش انجام میومکتومی

1.  لاپاراتومی (شکمی): لاپاراتومی به معنای ایجاد یک برش بزرگ در دیواره شکم و ورود به حفره شکم به منظور شناسایی، تشخیص و درمان احتمالی است. لاپاراتومی تشخیصی در صورتی انجام می‌شود که جراح نتواند با روش‌های دیگر به تشخیص قطعی در مورد وضعیت بیمار برسد. برای برداشتن فیبروئید یک یا چند برش در عضله رحم ایجاد می‌شود. بهبودی بعد از لاپاراتومی حدود ۶ تا ۸ هفته به طول می‌انجامد.
2.   لاپاراسکوپی: جراح از طریق روش میومکتومی لاپاراسکوپی، رحم را مشاهده می‌کند و فیبروئید‌ها را برمی‌دارد. مطالعات نشان می‌دهد که این روش منجر به کاهش مرگ و میر و بهبود سریع‌تر نسبت به میومکتومی لاپاروتومی می‌شود. البته میومکتومی لاپاراسکوپی برای درمان فیبروئیدهای بسیار بزرگ استفاده نمی‌شود.
3.   هیستروسکوپی: فیبروئید‌هایی که در داخل رحم و اندومتر برجسته می‌شوند منجر به نازائی و سقط جنین می‌‌شوند. در این صورت می‌توان میوم را از طریق هیستروسکوپی خارج کرد.
4.   امبولیزاسیون اندومتر (سوزاندن غشای داخلی رحم): غشای داخلی رحم به روشی کنترل‌شده، از بین برده شده یا سوزانده می‌شود تا خونریزی شدید بیمار کنترل شود. این کار ممکن است با لیزر، حلقه‌های سیمی، آب جوش، جریان الکتریکی، امواج میکرو، فریز کردن یا سایر روش‌ها انجام شود.این عمل معمولاً به عنوان جراحی جزئی و کوچک محسوب می‌شود و می‌توان آن را به صورت سرپایی و جتی در مطب پزشک انجام داد. این عمل به ندرت موجب بروز عوارض می‌شود اما در مواردی نیز خطر بروز عوارض وجود دارد.
5.   میولیز: معمولاً با کمک لاپاراسکوپ، یک سوزن در داخل فیبرم فرو برده می‌شود و سپس با استفاده از جریان الکتریکی یا عمل فریز کردن، فیبروم از بین برده می‌شود. روش مشابه دیگری با نام کریومیلوسیز نیز برای فریز کردن فیبروم انجام می‌شود.
6.   امبولیزاسیون فیبروم‌(UFE) یا آمبولیزاسیون شریان رحمی (UAE): یک لوله‌ی بسیار باریک وارد رگ‌های خونی می‌شود که فیبروم رحمی را تغذیه می‌کنند و سپس پلاستیک نازک یا ذرات ژله‌ای در این رگ تزریق می‌شوند تا آن را مسدود کنند. این کار موجب می‌شود که خون‌رسانی به بافت فیبروم متوقف شود و فیبروم به مرور زمان کوچک شود. عوارض این روش شامل یائسگی زودرس می‌شود اما به ندرت رخ می‌دهد.
7.   هیسترکتومی لاپاراسکوپیک: جراح ابزارهایی را از طریق برش های کوچکی بر روی شکم، وارد شکم می کند و رحم را خارج می کند.جراح ممکن است تخمدان ها و دهانه رحم رادست نخورده باقی بگذارد که بدین روش بدن شما همچنان هورمون های زنانه را تولید خواهد کرد.

عوارض بعد از عمل فیبروم رحم یا میومکتومی:

خطرات احتمالی بعد از جراحی به شرح زیر است:

1.  خونریزی، عفونت رحم، چسبندگی لوله‌های رحمی و عفونت لگن.
2.   برداشتن فیبروئید از عضله رحم ممکن است سبب ایجاد بافت اسکار شود.
3.   در موارد نادر ممکن است اسکار ناشی از برش رحم سبب ناباروری شود.
4.   در موارد نادر ممکن است آسیب به مثانه یا روده مانند انسداد روده رخ دهد.
5.   در موارد نادر ممکن است هیسترکتومی در طول یک میومکتومی مورد نیاز باشد. معمولاً زمانی هیسترکتومی انجام می‌شود که برداشتن فیبروئید منجر به خونریزی‌های شدید شود.
6.   جراحی میومکتومی می‌تواند منجر به افزایش خطر ریزش دیواره رحم در بارداری‌های‌ بعدی شود. بنابراین در زنانی که این جراحی را انجام می‌دهند به منظور جلوگیری از خطر پارگی رحم باید از سزارین استفاده شود.

پیشگیری از عوارض احتمالی جراحی فیبروم رحم یا میومکتومی

1.  مصرف مکمل های آهن و ویتامین ها: اگر شما دچار آنمی ناشی از فقر آهن به دلیل پریودهای سنگین باشید، پزشک ممکن است استفاده از مکمل های آهن و ویتامین ها را به شما پیشنهاد کند تا قبل از جراحی تعداد سلول های خونی تقویت شود.
2.   درمان هورمونی: استراتژی دیگر برای اصلاح آنمی یا کم خونی درمان هورمونی قبل از جراحی است. پزشک ممکن است برای شما آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین یا GnRH، قرص های کنترل بارداری یا سایر داروهای هورمونی را تجویز کند تا جریان خون قاعدگی را کاهش داده و یا متوقف کند. آگونیست GnRH تولید استروژن و پروژسترون را متوقف کرده و قاعدگی را متوقف می کند و سبب ساخت هموگلوبین و ذخایر آهن می شود.
3.   درمانی برای کوچک کردن فیبروم های رحم یا فیبروئیدها: درمان های هورمونی مانند آگونیست GnRH می تواند فیبروم ها را کوچک کرده و سبب آسیب کمتر به رحم می شود به عبارتی برش افقی کوچک تری روی رحم انجام شده و یا به جای جراحی باز از روش لاپاراسکوپی می توان استفاده کرد.

بارداری بعد از عمل م  یومکتومی

1.  اینکه فیبروم ها چگونه بر باروری شما تاثیر می گذارند بستگی به روش انتخابی جراحی فیبروم دارد. پس از هیسترکتومی دیگر قادر به باردار شدن نیستید.
2.   پس از میومکتومی باز هم می توانید باردار شوید.

---